Graetheidecomité tegen villawijk Bramert-noord ( plan uit 2010).

Het Graetheidecomité heeft in 2010 de volgende zienswijze (bezwaarschrift) tegen de plannen voor een villawijk in Bramert-noord (Urmond) ingediend.

Het Graetheidecomité wijst het ontwerp-bestemmingsplan “Bramert-Noord” af en is van mening dat in dit gebied geen woningbouw gerealiseerd moet worden. Hiervoor heeft het comité de volgende redenen.

1. De plannen zijn in strijd met c.q. voldoen niet aan de recente Regiovisie Westelijke Mijnstreek en het Provinciaal Omgevingsplan Limburg.
2. De plannen zijn een aanslag op een waardevol cultuurlandschap.
3. Door de plannen gaat landbouwgrond verloren.
4. De doelstelling van het plan, te weten “excellent wonen”, kan in dit gebied niet gerealiseerd worden.
5. Verdere verstedelijking gaat ten koste van de gezondheid van de inwoners.
6. De bouw van 400 luxe woningen verstoort de woningmarkt.

In het onderstaande wordt dit verder toegelicht.

Regiovisie en POL

Een van de uitgangpunten van de Regiovisie is dat “het landschap minimaal dezelfde omvang behoudt en dat woningbouw en bedrijvenontwikkelingen binnen het bestaande bebouwde gebied moeten blijven” (blz 19 Regiovisie). Alleen “als sprake is van een ontwikkeling van essentieel belang voor de realisatie van de speerpunten” kan hiervan afgeweken worden. In het ontwerp-bestemmingsplan wordt niet aangetoond dat er behoefte is aan een dergelijk aantal luxe woningen. De Regiovisie stelt dat bij het bepalen van die behoefte uitgegaan moet worden van een in 2009 uit te voeren woningmarktonderzoek. In de plannen wordt echter uitgegaan van reeds lang achterhaalde provinciale en regionale woonvisies. Ook wordt niet aangetoond dat woningbouw buiten het bestaande bebouwde gebied noodzakelijk is en van essentieel belang is voor een van de speerpunten uit de Regiovisie; het Graetheidecomité is van mening dat die bijdrage in elk geval niet essentieel is. Het Provinciaal Omgevingsplan Limburg (POL-aanvulling 2009) gaat er van uit dat bij realisatie van een nieuw cluster van woningen binnen de stedelijke ontwikkelingszones (P8) waartoe de Bramert behoort, dit gecompensserd moet worden door verbeteringen elders. Letterlijk zegt het POL: Het Bestemmingsplan, met onderbouwende rapporten, dient de voorgenomen gebiedsontwikkeling als geheel afdoende te kunnen motiveren. In een dergelijke gebiedsontwikkeling dient de compensatie van verlies van omgevingskwaliteit reeds ingebakken te zijn. In het onderhavige plan ontbreekt zowel de bedoelde afdoende motivatie alsook een voorstel voor compensatie. 

Een ander uitgangspunt van de Regiovisie is dat vanwege de bevolkingskrimp geen sprake meer kan zijn van uitbreiding van de woningvoorraad en dat uitgegaan moet worden van het principe “één erbij, één eraf”. Uw Raad heeft in de op 12-6-2008 vastgestelde actualisatie van het woningbouwprogramma afgesproken dat dit principe ook voor Bramert-noord geldt. De Regiovisie stelt verder dat “bouwen en slopen één integrale aanpak moet worden” (blz 29). Die integrale aanpak ontbreekt volledig. Hoe en waar 400 woningen gesloopt zullen worden wordt in de plannen niet besproken.. 

Ook het Rijk is niet overtuigd van de noodzaak van Bramert-noord. In de vergadering van de PCOL (Provinciale Commissie Omgevingsvraagstukken Limburg) van 9-3-2009 is bij de bespreking van de Regiovisie door de ministeries van VROM, EZ en LNV gesteld: “Daarnaast dient op het punt van speciale woonmilieus naar de concurrentie tussen de oude ziekenhuislocatie en de uitleglocatie Bramert Noord (gedegen analyse van haalbaarheid van beide locaties + in relatie tot elkaar lijkt gewenst).” Deze gedegen analyse ontbreekt in het concept-bestemmingsplan volledig.

Behoud cultuurlandschap

In het ontwerp-bestemmingsplan wordt over de waarde van het cultuurlandschap onder meer het volgende gesteld. In de nota Belvedère is een aantal gebieden aangewezen die vanuit cultuurhistorie extra aandacht verdienen. Het plangebied maakt deel van het belvedèregebied Heuvelland. Dit heeft tot gevolg dat bij de ontwikkeling van Bramert-Noord behoud van unieke landschappelijke, cultuurhistorische en natuurlijke kwaliteiten gewenst is. De provinciale cultuurhistorische waardenkaart toont aan dat een gedeelte van het plangebied een hoge cultuurhistorische waarde heeft. De conclusie in het ontwerp-bestemmingsplan is dan ook: Bij de ontwikkeling van Bramert-Noord moet rekening worden gehouden met de uniekelandschappelijke en cultuurhistorische kwaliteiten, zoals het schaalcontrast van zeeropen naar besloten, het groene karakter en de oude bomenrijen. Met name de inpassingvan cultuurhistorische elementen zoals de molen verdienen extra aandacht. In de plannen wordt echter op geen enkele manier duidelijk gemaakt dat die unieke kwaliteiten niet in ernstige mate verloren gaan. Niet alleen de bouw van 400 woningen maar ook de aanleg van een nieuwe weg en van 7 meter hoge geluidswallen langs de gehele oostkant van het gebied zullen het karakter van het gebied dramatisch aantasten. De opmerking op blz. 10 van het plan dat er “geen aantasting van het buitengebied plaatsvindt” is dan ook onjuist.

Verlies landbouwgrond

De landbouw verliest in de regio veel grond, o.a. door de plannen voor de Grensmaas. De provincie heeft onlangs in de “Verklaring van Roermond” afspraken gemaakt om het grondverlies voor de landbouw zo veel mogelijk te beperken. Dit plan houdt daar in het geheel geen rekening mee. Wel staat op blz. 14 van het plan: “Ook is nadrukkelijk aandacht voor de toekomst van de agrarische sector en de nieuwe economische ontwikkelingen die zich voordoen op het platteland”, maar dit wordt nergens geconcretiseerd.

Doelstelling excellent wonen

Het ontwerp-bestemmingsplan gaat er van uit dat een “excellent en hoogwaardig woonmilieu” gerealiseerd moet worden. Bramert-noord moet volgens de gemeente een toplocatie worden die uniek is voor Limburg. In diverse publicaties worden genoemd: verwevenheid met het omliggende landschap, grote aantrekkingskracht op mensen van buiten Limburg en een zeer ruim opgezette landelijke omgeving. In werkelijkheid ligt de locatie pal langs de A2 met zicht op DSM, ingeklemd tussen A2 en Julianakanaal, aan de noordkant grenzend aan het waterbassin van de OPAC (30 ha) en aan de overkant van de A2 en de Bergerweg een mogelijke uitbreiding van DSM of andere industrie. In plaats van verweven met het omliggende landschap ligt het er volkomen van geïsoleerd. Bos is pas op kilometers afstand te vinden en ook winkelcentra en middelbare scholen zijn op kilometers afstand. Concreet zullen de volgende aspecten een zo grote negatieve impact op het woonklimaat hebben dat er geen sprake kan zijn van een excellent en hoogwaardig woonmilieu.

1. Het geluidsniveau van de A2 overschrijdt, ondanks de geluidswal,  de voorkeurswaarde van 48 dB(A) in bijna de helft van het gebied. Hiervoor is ontheffing nodig.
2. Het geluidsniveau van de industrie (DSM) zit in het hele gebied boven de norm van 50 dB(A), waardoor ontheffing nodig is. Een klein deel zit zelfs boven 55 dB(A), waardoor geluidsbeperkende maatregelen aan de woningen nodig zijn.
3. De geuroverlast ten gevolge van drie landbouwbedrijven overschrijdt de norm.
4. Ten aanzien van de veiligheid zijn volgens het ontwerp-bestemmingsplan extra veiligheidsverhogende maatregelen, zoals adequate vluchtwegen en voorzieningen voor bluswater nodig. Het hele gebied ligt namelijk binnen de 1% letaliteitsgrens. Ook de plannen voor CO₂-opslag onder het gebied zullen de veiligheidsgevoelens niet doen toenemen.
5. Het uitzicht naar het oosten wordt geblokkeerd door een 7 meter hoge geluidswal.

Verstedelijking en volksgezondheid

Stein staat net als Sittard-Geleen in de toptien van meest verstedelijkte gemeenten in Limburg. Het aantal woningen per km² ligt rond de 550, terwijl het gemiddelde in Limburg 209 is. Aangetoond is dat in dergelijke sterk verstedelijkte gebieden duidelijk meer gezondheidklachten (lichamelijke zowel als psychische) voorkomen dan in gebieden met minder dan 200 woningen per km². Onder jongeren komen in verstedelijkte gebieden ongeveer 50 % meer psychische klachten voor. Geluidsoverlast is een van de belangrijke oorzaken hiervan. Het aantal mensen dat zich minder gezond voelt is in Stein met 31,6 % het hoogste van Limbug. Het nog verder laten toenemen van de verstedelijking en het bouwen in een gebied waar vooraf al duidelijk is dat het geluisniveau boven de norm zal liggen gaat dus ten koste van de volksgezondheid.

Verstoring woningmarkt

Het huidige woningbouwprogramma van de Westelijke Mijnstreek tot 2010 kent een overcapaciteit van 1700 woningen. Vooral in de duurdere sector staan momenteel koopwoningen lang leeg. De bouw van 400 nieuwe woningen zal, ook als dit gefaseerd gebeurt, de woningmarkt verstoren omdat het plan niet voorziet in het tegelijkertijd slopen van een zelfde aantal woningen. Dit zal een negatieve invloed hebben op de verkoopprijzen van de bestaande woningen. Een bijkomend probleem is dat sloop van particuliere woningen niet mogelijk is. Sloop zal dus door de woningbouwverenigingen moeten gebeuren. Deze zullen dat moeten verrekenen in de huurprijzen, zodat uiteindelijk de huurders meebetalen aan de realisatie van een villawijk. 

Hieronder nog enkele sfeerimpressies van het gebied. Langs de autoweg komt een 7 meter hoge geluidswal.