Krijgt DSM van de provincie Graetheide en de Lexhy ?

Op 1 maart 2011, daags voor de verkiezingen voor Provinciale Staten, heeft gedeputeerde Hessels (CDA) een contract met DSM afgesloten over Graetheide en de Lexhy. Op 26 april heeft het college van GS (bestaande uit CDA en PvdA) vlak voor hun afscheid als provinciebestuureen dit contract goedgekeurd. Hiermee krijgt DSM gedurende 15 jaar het recht om plannen op te stellen voor industrievestiging op Graetheide en de Lexhy. Dit gaat dan niet alleen over uitbreiding van de kennis-campus, maar ook over de OPAC en zelfs over andere industrie. GS heeft dit contract afgesloten zonder overleg met Provinciale Staten, de gemeenteraden en de bevolking. Het gaat niet alleen over het DSM-terrein tussen kanaal en A2 bij Berg, dat al 40 jaar gereserveerd is voor DSM maar ook over de Lexhy (het gebied tussen Urmonderbaan en Bergerweg). De Lexhy is nooit eerder aangewezen voor industrie, maar nu in achterkamertjes-overleg door de provincie aan DSM cadeau gedaan. Ook vroegere beloften dat Graetheide alleen voor fabrieken van DSM zelf gebruikt zou mogen worden gelden blijkbaar niet meer; nu kan iedereen er terecht.

Nadeel van het reserveren van het hele gebied voor DSM is dat 15 jaar lang niets gebeurt aan verbetering van natuur en milieu en recreatiemogelijkheden in het gebied. Een ecologische verbindingszone, zoals die in de Regiovisie is opgenomen kunnen we wel vergeten als dit contract niet van tafel gaat. De periode van 15 jaar kan volgens het contract ook nog onbeperkt verlengd worden zonder dat Provinciale Staten of gemeenteraden dat kunnen tegenhouden.

Het is ook zeer merkwaardig dat Gedeputerde Staten een dergelijk contract in het geheim afsluiten terwijl duidelijk was dat in elk geval de verantwoordelijk gedeputeerde (Hessels, CDA) na de verkiezingen niet meer zou terugkeren. Het Graetheidecomité heeft bij Provinciale Staten fel geprotesteerd tegen deze gang van zaken en ook de gemeenteraden gevraagd hiertegen te protesteren.

Provinciale Staten niet blij met intentieovereeenkomst

Op 24 juni vergaderde een commissie van Provinciale Staten over de intentieovereenkomst met DSM. Aan het begin van de vergadering mocht het Graetheidecomité bij monde van ons bestuurslid Jan Muijtjens onze bezwaren tegen de intentieovereenkomst toelichten. In de discussie (die bijna een uur duurde) werd zware kritiek geleverd op de overeenkomst. Een aantal partijen (D66, GroenLinks en SP) stelden dat dit teruggedraaid zou moeten worden. Ook de PVV was zeer negatief over de overeenkomst; de partij noemde het schokkerend en vroeg zich af of het juridisch en ethisch wel gerechtvaardigd is. De PvdA noemde het optreden van gedeputeerde Hessels (die de overeenkomst met DSM afsloot) niet-professioneel en vond dat de afspraken met de regio niet werden nagekomen. Ook CDA en VVD toonden zich niet blij met de gang van zaken. De VVD vond het niet terecht dat ook de Lexhy voor industrie wordt vrijgegeven en het CDA vroeg zich af waarom zo'n overeenkmst eigenlijk nodig was.

Gedeputeerde Verheijen (VVD) stelde dat van intrekken van de overeenkomst geen sprake kan zijn. Wel was hij van mening dat er voldoende industrieterrein is voor de komende 15-20 jaar en dat dus Graetheide en de Lexhy niet nodig zijn. Op de vraag van o.a. de SP waarom er dan plotseling zonder overleg met de gemeente vlak voor de verkiezingen zo'n overeenkomst getekend moest worden kwam geen antwoord. Ook op de vraag van PVV en SP of de heer Verheijen als nieuwe gedeputeerde dit ook zo zou doen wilde Verheijen geen antwoord geven.

Uiteindelijk werd besloten dat de zaak in een vergadering van Provinciale Staten besproken zal worden.

Gemeenteraden komen (nog) niet in aktie.

Het Graetheidecomité had ook de gemeenteraden van Stein en Sittard-Geleen gevraagd in aktie te komen tegen de intentieovereenkomst. De gemeenteraad van Stein besprak onze brief helemaal niet en doet verder ook niets.

In Sittard-Geleen werd uitvoerig over de intentieovereenkomst gesproken (zie apart artikel hierover).

Intentieovereenkomst tussen Provincie en DSM.

Brief Graetheidecomité aan Provinciale Staten

Geachte leden van het Limburgs Parlement en van het college van GS,

Tot onze grote verbazing, en na lezing verbijstering, troffen we bij de ingekomen stukken aan uw Staten de brief aan van 26 april van het College van GS met daarbij de ondertekende intentieovereenkomst met DSM over de gebiedsontwikkeling Graetheide/Lexhy. Gedeputeerde Hessels heeft op 1 maart (notabene de dag voor de verkiezingen!) een overeenkomst gesloten met DSM. In die overeenkomst wordt vastgelegd dat DSM het recht krijgt om een gebiedsontwikkeling op te stellen voor Graetheide en de Lexhy met als invulling naast de campusontwikkeling de mogelijke realisatie van het OPAC-project en/of  industriële bedrijvigheid! (zie artikel 1). De uitgesproken intentie geldt voor de duur van 15 jaar ( dus tot 2026 !!!) met de mogelijkheid tot verlenging (artikelen 4 en 5).

Zonder enig overleg met de Staten, de gemeenten en de bewoners en zonder openheid en transparantie is de dag voor de Statenverkiezingen in de bekende achterkamer de claim van DSM op het Graetheidegebied die al 40 jaar duurt tot 2026 verlengd! En dit niet alleen ten aanzien van het reeds in het POL vastgelegde gebied maar daarnaast ook nog voor het gebied de Lexhy, dat in geen enkele provinciale, regionale of gemeentelijke nota als potentieel industrieterrein is aangemerkt! En niet alleen een eventuele overloop van de campus, maar ook andere industriële bedrijvigheid wordt nadrukkelijk in de overeenkomst toegestaan. Dit terwijl in het verleden steeds gesteld is dat Graetheide uitsluitend voor DSM gereserveerd zou worden.Vier komende periodes van het Limburgs Parlement worden hiermee gebonden; dat is nog eens een staaltje van over het graf heen regeren!Merkwaardig is ook het bepaalde in art. 3 van de overeenkomst, waarin gesteld wordt dat de provincie bij zal dragen aan de historische kosten van het terrein (inclusief de in het verleden verrichte planvorming, onderhoud en ontwikkeling). De provincie verplicht zich tot het betalen van een nog totaal onbekend bedrag en neemt dus onverantwoorde financiële risico’s. DSM wentelt daarmee de vele miljoenen die gestoken zijn in een onzekere grondpositie af op de overheid!En u als Staten maar dubben over moeizame bezuinigingen op uw eigen organisatie, cultuur, landschap, jeugdzorg etc.

Op 2 maart bent u gekozen als nieuwe Limburgse volksvertegenwoordigers. In de maanden voorafgaand aan die verkiezingen is door nagenoeg alle partijen benadrukt dat de provincie een transparante en open cultuur zou moeten bevorderen.  Daarbij zou betrokkenheid van burgers en maatschappelijke organisaties nagestreefd worden.Op woensdag 16 februari organiseerde het Graetheidecomité een druk bezochte en levendige politieke discussieavond in Berg aan de Maas over ontwikkelingen rond het Graetheidegebied. De meeste partijen waren daar vertegenwoordigd en ook daar klonk nadrukkelijk door dat over de te maken keuzes rond toekomstige invulling van het Graetheidegebied alle partijen conform de afspraken in de Regiovisie Westelijke Mijnstreek via een regionale meer-partijen aanpak betrokken zouden worden.In die ook door de provincie goedgekeurde Regiovisie worden mooie woorden gesproken over die brede aanpak en de noodzaak  van een gezamenlijke ambitie om het gangbare economische groeimodel te vervangen door eenontwikkelingsmodel waarin de componenten “kwaliteit centraal”, “duurzaam is beter” en “innovatie als motor” centraal staan. (citaat uit de Regiovisie).Wat heeft een integrale gebiedsontwikkeling  met een open en transparante afweging van alle in het geding zijnde belangen nog voor zin als ertussen GS en DSM in deze overeenkomst al tot 2026 de eenzijdige economische claim van DSM wordt geborgd? Wat hebben de fraaie passages in de Regiovisie Westelijke Mijnstreek over de noodzaak om landschappelijke, ecologische en groene kwaliteiten te versterken  nog voor waarde als deze intentieovereenkomst in stand blijft? Het is zelfs in strijd met passages in de Regiovisie waarbij gesproken wordt over de noodzaak van landschappelijke en ecologische verbindingszones van het Grensmaasgebied via Graetheide naar het Limbrichterbos en naar het Geleenbeekdal. Het Graetheidecomité kan niet anders dan concluderen dat met deze intentieovereenkomst in de achterkamer, zonder overleg met alle betrokken partijen en gemeenten, de belangen van DSM zijn veilig gesteld en dat hiermee de al 40 jaar durende claim van DSM op Graetheide voor industriële bestemmingen tot 2026 wordt verlengd. Wil er van mooie voornemens over een transparante en open bestuurscultuur en van het zoeken naar draagvlak onder alle betrokken partijen voor een integrale gebiedsontwikkeling voor dit gebied nog wat terechtkomen dan kan en mag deze intentieovereenkomst niet in stand blijven. Het Graetheidecomité roept het Limburgs Parlement dan ook dringend op om de door GS afgesloten intentieovereenkomst met DSM van tafel te halen!

We hebben de sterke indruk dat ook de gemeenteraden van Sittard-Geleen en de gemeente Stein op geen enkele wijze betrokken zijn geweest bij deze intentieovereenkomst. In afschrift zullen we separaat de Colleges van B&W en de Gemeenteraden van Sittard-Geleen en Stein hierover informeren en hen oproepen hier publiekelijk afstand van te nemen. Het Graetheidecomité is er zich van bewust dat er rond de gebiedsontwikkeling Graetheide en omgeving tegengestelde belangen en inzichten leven. Wij hebben ons tot op heden bereid getoond mee te denken en mee te werken aan een visie waar breed draagvlak voor zou kunnen ontstaan. De nu afgesloten intentieovereenkomst gooit deuren keihard dicht. Mooie provinciale en gemeentelijke voornemens om juist vanwege de gevolgen van de krimp op het gebied van bedrijventerreinen primair in te zetten op gebruik en revitalisering van bestaande bedrijventerreinen in plaats van het ontwikkelen van grootschalige nieuwe bedrijventerreinen, worden hiermee ook overboord gekieperd. We roepen u op tot actie!Een in de bekende achterkamer gesloten overeenkomst één dag voor de verkiezingen van uw Parlement, welke gedurende vier Statenperiodes een eenzijdige claim van DSM op het Graetheidegebied legt kan niet zo maar passeren zonder dat u als gekozen volksvertegenwoordigers daar uw opvatting over kunt geven.