JAARVERSLAG 2019 

Het bestuur bestaat uit 8 personen, Hub Slangen (voorzitter, Nattenhoven), Maurice van der Vorst (penningmeester, Einighausen), Harrie Caanen (Grevenbicht), Lambert Bergers (Beek), Jan Muijtjens (Munstergeleen), Zef van Bilsen (Born), Frans Widdershoven (Nattenhoven) en Joël Mentinck (Einighausen). Op 17 december overleed Zef van Bilsen. Hij was sinds de oprichting van het Graetheidecomité in 1976 lid van het bestuur. Op onze website verscheen een in memoriam.
Het bestuur vergaderde op: 25 februari, 5 juni, 4 september en 20 november. Tussendoor werd via e-mail veelvuldig informatie uitgewisseld.
Het aantal “Vrienden van Graetheide” bedroeg eind van het jaar 607. Het aantal bezoekers aan de website bedroeg in 2019 4800. Sinds november 2011 is het comité ook op Twitter actief; het aantal volgers is nu 141. Ook werd een site op Facebook opgezet. Het jaar werd financieel afgesloten met een batig saldo van € 61. Dit dank zij een opbrengst van € 425 uit de Rabo Clubkasactie. In totaal is nu € 1986 in kas.

Klankbordgroep Chemelot.
De Klankbordgroep Doorgroei Campus zal in de toekomst alle ontwikkelingen op Chemelot bespreken en niet alleen de groei van de Campus. De naam is nu Klankbordgroep Chemelot. Op verzoek van het Graetheidecomité werd een agenda-commissie ingesteld die vooraf bespreekt welke punten op de agenda komen. Hierin zitten de gemeente, de provincie, de buurtplatforms Einighausen en Berg en het Graetheidecomité.
De klankbordgroep vergaderde 3 keer; en vergadering werd door de gemeente geschrapt omdat er geen agendapunten zouden zijn. Onderwerpen die besproken werden waren o.a.
- het opstellen van een landschapsverkenning door het bureau Heusschen-Copier,
- het rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid,
- het evt. afsluiten van de Oude Postbaan,
- de emissie van lachgas op Chemelot.
In de vergadering van de Klankbordgroep op 27 november gaf het Graetheidecomité een presentatie over haar standpunt t.a.v. uitbreiding op de Lexhy. Dit in aanwezigheid van dhr. Burlet (nieuwe gedeputeerde, verantwoordelijk voor de Campus) en dhr. Radix (nieuwe directeur Chemelot). De conclusie van het Comité is dat voor R&D-activiteiten zeker tot 2030 voldoende ruimte is op het huidige terrein en dat industriële activiteiten niet op de Lexhy moeten plaatsvinden. Diverse Dorpsplatforms (Guttecoven, Einighausen, Krawinkel) hebben echter geen bezwaar tegen in gebruikname van de Lexhy. Dhr. Burlet stelde dat uitbreiding naar de Lexhy pas op lange termijn nodig zal zijn. De Klankbordgroep ging er (op basis van het rapport van BCI) van uit dat de Lexhy vanaf 2023 nodig zou zijn. Burlet zette wel vraagtekens bij de door het Comité gepresenteerde groeicijfers voor de Campus (in 2018 slechts groei met 33 arbeidsplaatsen). Deze cijfers zijn echter van de provincie zelf afkomstig.

Afsluiting Oude Postbaan.
Haskoning-DHV maakte een studie naar het afsluiten van de Oude Postbaan (tussen de Urmonderbaan en de Bergerweg). Er zijn twee mogelijkheden onderzocht. Een verbinding in het verlengde van de Burg. Lemmenslaan blijkt geen oplossing te zijn. Een nieuwe verbinding aan de westkant van de A2 zou dat wel zijn, maar deze wordt door de gemeente Stein en de DOP's Urmond en Berg pertinent afgewezen. RH-DHV stelt voor om na afsluiting van de Oude Postbaan af te wachten hoe het verkeer zich in met name Urmond en Berg ontwikkelt. In de klankbordgroep zegt de wethouder van Sittard-Geleen toe dat de weg pas afgesloten zal worden als er een goed alternatief beschikbaar is.

Emissie lachgas.
Op Chemelot werd tot 2008 door 3 fabrieken lachgas geëmiteerd: de SZF (salpeterzuurfabriek), de Caprolactam en de ACN. De SZF heeft toen maatregelen genomen omdat de vereiste investering terugverdiend kon worden via een vermindering van de emissierechten. Voor beide andere fabrieken gold dit niet en daar is dus niets gebeurd. In 2019 kwam de overheid er plotseling achter dat deze emissie ontoelaatbaar is omdat lachgas een zeer sterk broeikasgas is. In de Klankbordgroep werd medegedeeld dat de Caprolactam een plan heeft om in 2020 een einde aan de emissie te maken. De ACN bestudeert de mogelijkheden. Hoe deze emissies bij zowel Chemelot als de overheid buiten beeld zijn geraakt blijft onduidelijk.

Onderzoeksraad voor Veiligheid
Op 23 oktober werd in een extra vergadering van de Klankbordgroep de reactie van de Provincie op het OvV-rapport besproken. Dit werd ook besproken met de omwonenden op 12 november. Helaas was geweigerd de concept-tekst van de reactie vooraf toe te sturen. De reactie van de provincie is, net als die van Chemelot, weinig concreet. Over de aanwezigheid van grote aantallen studenten wordt niets gezegd. De provincie wilde een vestigingsadviescommissie instellen die plannen voor de bouw van nieuwe installaties moet beoordelen. Deze zou echter moeten bestaan uit ambtenaren van provincie, gemeente en veiligheidsregio, dezelfde mensen die nu ook over de vergunningen gaan. Het Graetheidecomité heeft voorgesteld om de meerderheid van de commissie te laten bestaan uit onafhankelijke deskundigen. Daarna is door de provincie besloten dat er een Technische Veiligheidscommissie moet komen die zal bestaan uit 3 externe deskundigen.
Ook moet volgens de provincie de communicatie met de omgeving beter, maar concrete voorstellen ontbreken. Verder zullen de vaak 50 jaar oude fabrieken gemoderniseerd moeten worden, vooral wat betreft de controle op de processen door modernere instrumentatie.

Landschapsverkenning
Na jarenlang voortdurend aandringen van het Graetheidecomité werd eindelijk begonnen met het in kaart brengen van de mogelijkheden voor verbetering van natuur en landschap in het Graetheide-gebied. De eerste stap was een inventarisatie van de huidige situatie door het bureau Heusschen-Copier. In het eindrapport kwamen zij tot de volgende punten voor verbetering:
• Versterken doorwaadbaarheid voor langzaam, toeristisch-recreatief gebruik in oost-west richting.
• Combinatie ontwikkeling en versterking van het toeristisch-recreatief netwerk met doorlopende ecologische verbindingen en groenstructuren.
• Duurzame, toekomstbestendige ontwikkeling van het cultuurlandschap dat past bij het karakter en de kwaliteit van het deelgebied.
Dit zal in 2020 verder uitgewerkt worden.

Mestverwerking.
De firma Zitta wil in samenwerking met Chemelot op de site een installatie bouwen voor drijfmest afkomstig uit de veeteelt. Deze moet naast 675.000 ton drijfmest per jaar 200.000 ton vaste mest en 85.000 ton organisch afval gaan verwerken. De fabriek produceert hieruit (naast droge mest) biogas dat in de ammoniakfabrieken verwerkt kan worden. Dit biogas vervangt dan 3 % van de hoeveelheid aardgas die de ammoniakfabrieken nodig hebben. De voor het proces benodigde warmte is afvalwarmte van Chemelot. Het proces kost echter meer energie dan het oplevert. Het Graetheidecomité is van mening dat dit bedrijf niet op Chemelot thuishoort.

Woningbouw Bramert-noord
In december besloot de gemeenteraad van Stein in een geheime vergadering om de bouw van 50 woningen in Bramert-noord weer op te pakken. De woningvereniging moet samen met een projectontwikkelaar een nieuw plan maken.Er moet ook een nieuw bestemmingplan gemaakt worden. Dus er zijn ook nieuwe mogelijkheden voor bezwaarprocedures. Voor de rest is alles geheim, ook de stukken die naar de Raad gestuurd zijn.

Formatie nieuw Limburgs College
Op 24 april hebben we als Graetheidecomité een brief verstuurd aan de informateurs voor een nieuw College in Limburg. Daarin aandacht voor het al 40 jaar slepende Graetheidedossier waarbij we gevraagd hebben de intentieovereenkomst tussen DSM en Provincie van 2011 zodanig aan te passen dat op Graetheide geen economische activiteiten meer gaan plaatsvinden en we hebben onze wens om op de Lexhy géén productiebedrijven te vestigen nog eens onderstreept. Zoals gebruikelijk hebben de heren op het provinciehuis weer niks gedaan met onze brief.

Artikelen in de pers over Chemelot (krant De Limburger)
22 jan  Chemelot krijgt 'slands grootste biogasfabriek
28 jan  Uitbreiding Campus noodzaak
18 apr  Opslag plastic: Afvalbedrijf heeft last van verbod
23 mei  Chemelot kan klimaatklapper maken met aanpak van lachgas
25 mei  Informatie provincie Limburg over toezicht lachgas klopte niet.
5 juni  DSM betreurt niet melden lachgas
22 juni  SER-advies: Snelle aanlag waterstofnet Chemelot
29 juni  Fabriek in Geleen vangt lachgas op
27 juli  CO2-heffing: Vrees voor exit bedrijven
14 aug  Excuses voor lek salpeterzuurfabriek
15 aug  Chemelot: Vragen over gevolgen komst recycler
30 aug  Chemelot: Medische bedrijven naar Geleen
24 sep  DSM: Vervuiling weg, duurzaamheid troef
2 okt  Alternatief: Uitbreiding Brightlands bij centrum van Geleen
17 okt  Afvalwater: Strenge eisen voor Sitech
30 okt  Aangescherpte plannen voor veiligheid Chemelot
21 dec  Strengere regels voor een veiliger Chemelot
21 dec  Bramert-noord: Ruimte voor vijftig nieuwe woningen