JAARVERSLAG 2023 Graetheide Comité
Het bestuur van het comité bestaat ui zes leden: Hub Slangen (voorzitter, Nattenhoven), Maurice van der Vorst (penningmeester, Einighausen), Lambert Bergers (secretaris, Beek), Jan Muijtjens (Munstergeleen), Frans Widdershoven (Urmond) en Joël Mentink (Einighausen). Het aantal “Vrienden van Graetheide” bedroeg eind van het jaar 642, een toename van 8. Het aantal bezoekers aan de website bedroeg 7324 (aantal pageviews 11.099). Sinds november 2011 is het comité ook op Twitter actief; het aantal volgers is gestegen tot 168. Op Facebook zijn er 59 volgers. Het jaar werd financieel afgesloten met een positief saldo van € xxxxx. De opbrengst van de Rabo Clubkasactie was € 373,25. In totaal is nu € xxxxx in kas.
Klankbordgroep Chemelot (KBG).
Na anderhalf jaar studie door de provincie en de gemeenten werd eind 2022 besloten dat de KBG niet meer door de gemeente of de provincie georganiseerd moet worden maar door de bewonersgroepen zelf. De eerste vergadering (jan. 2023) stelde inhoudelijk niets voor. Er werden door de provincie twee voordrachten gehouden waarvan alle informatie al maandenlang op de website van de provincie stond. Daarna zijn er geen vergaderingen meer geweest omdat de voorzitter er de brui aan gaf. De provincie studeert sinds die tijd over de vraag hoe de KBG verder moet.
Gebiedsvisie omgeving Chemelot
Eind 2021 werd de Gebiedsvisie Omgeving Chemelot door de gemeenteraden goedgekeurd. De gebiedsvisie wordt verder uitgewerkt in 5 studies. Nu, twee jaar later, loopt alleen het plan voor de haven Stein en de Multimodale Corridor. De gespreken gaan moeizaam. Het Graetheidecomité is hier niet bij betrokken.
Grindwinning op Graetheide
De omwonenden van Graetheide hebben zich verenigd in een werkgroep “Geen Grindwinning Graetheide” (GGG). Hieraan nemen deel de Dorpsplatforms van Guttecoven, Einighausen, Obbicht, Berg/Nattenhoeven en Urmond, De LLTB, het IVN Born en de werkgroep Kingbeek, de Natuur- en Milieufederatie Limburg en het Graetheidecomité. Op 25 maart werd door de GGG een bijeenkomst in Guttecoven gehouden waar meer dan 100 mensen aanwezig waren. Ook de politiek was goed vertegenwoordigd. Het CDA stelde naar aanleiding van de bijeenkomst vragen aan B&W. De bijeenkomst kreeg in de krant behhorlijk aandacht. Begin juni organiseerde de gemeente een themabijeenkomst voor raadsleden waarin alle partijen hun mening naar voren konden brengen. In de aansluitende raadsvergadering deelde de wethouder mede dat nagedacht wordt over het door de gemeente aankopen van Graetheide. Omdat het Graetheidecomité vreesde dat de gemeente met plannen voor grindwinning bezig was zonder de bevolking er bij te betrekken werd via een WOO-procedure openheid van zaken gevraagd. Die procedure werd ingetrokken nadat de gemeente in een bijeenkomst eind juni openheid van zaken had gegeven. De gemeente wacht op initiatieven van L’Ortye en onderneemt zelf niets. Ook heeft de gemeente in overleg met de provincie aangegeven onder welke voorwaarden grindwinning moegelijk is. Alleen als het nodig is om doelstellingen uit de Gebiedsvisie te realiserem mag er ontgrind worden. In december sprak een delegatie van de GGG met Natuurmonumenten. Zij willen de optie van ontgrinden open houden omdat ze denken het gebied daarna goedkoop te kunnen overnemen.
Veiligheid bij Chemelot
In september 2020 werd een Technische Veiligheids Commissie bestaande uit drie onafhankelijke deskundigen ingesteld om een advies uit te brengen over het verbeteren van de veiligheid bij Chemelot. Dit naar aanleiding van zeer kritische rapporten van de Onderzoeksraad voor Veiligheid. In juli 2021 werden de aanbevelingen gepubliceerd. Deze aanbevelingen werden door Chemelot en de overheid omgezet in een lijst met 18 actiepunten die voor eind 2025 gerealisserd moeten worden. Bezwaar van het Graetheidecomité was dat het alleen betrekking heeft op nieuwe fabrieken en niet op de bestaande. Uit een door hrt comité gemaakte analyse van 16 ernstige voorvallen die bij Chemelot sinds 2015 optraden blijkt dat er nog veel verbeterd moet worden. Op initiatief van het comité namen de gemeenteraden van Sittard-Geleen en Stein en Provinciale Staten moties aan die vroegen om ook de veiligheid in de bestaande fabrieken te verbeteren.
Justitie heeft vervolging ingesteld tegen bedrijven op Chemelot vanwege vijf ernstige voorvallen uit de jaren 2015 en 2016. Door allerhand fouten en nalatigheden zouden die zijn ontstaan. Er zijn hoge boetes geëist. Uitspraak hierover is begin 2024.
Prof. Reiniers van de TU Delft die sinds medio 2020 onafhankelijk adviseur veiligheid bij Chemelot was heeft medio 2023 zijn functie neergelegd. Reniers heeft Chemelot bij z'n vertrek geadviseerd om een onafhankelijke Raad van Advies op te richten. Of Chemelot dat advies overneemt, is nog niet besloten.