Regiovisie Westelijke Mijnstreek 2009-2020: veel plannen voor Graetheide.
De gemeenten hebben samen met de provincie een nieuwe regiovisie opgesteld en eind januari gepubliceerd. Hierin staan alle plannen op het gebied van wonen, industrie, infrastructuur en natuurontwikkeling. Voor het gebied Graetheide staat hierin o.a.
- de ondergrondse energieopslag (OPAC),
- uitbreiding van de kenniscampus van Chemelot naar het noorden tot bijna bij Guttecoven,
- de exclusieve villawijk Bramert-noord pal langs de A2
- bosperceel langs de A2 en een ecoduct bij het dorp Graetheide.
De plannen moeten nog door de gemeenteraden goedgekeurd worden. Het Graetheidecomité zal zo spoedig mogelijk met een reactie op de plannen komen.
De stukken uit de plannen die over Graetheide gaan hebben we eruit gehaald. Die vindt U hieronder.
De regiovisie bestaat uit een de nota “Ruimte voor nieuwe generaties” van de Stuurgroep Regiodialoog (provincie en gemeenten) en drie “onderliggende “ rapporten, nl
* Een rapport van Ecorys dat met name gericht is op de op te zetten projecten,
* Een rapport van Atelier Quadrant dat mogelijke landschappelijke ontwikkelingen beschrijft, rekening houdend met de behoefte aan industrie en wonen
* Een rapport van het Gebiedsbureau Westelijke Mijnstreek (opgesteld in samenwerking met Grontmij) dat focust op verbeteringen van natuur en landschap.
Onderstaande de passage’s over Graetheide zijn uit deze rapporten gecopieerd.
Ruimte voor nieuwe generaties, een nieuwe visie op de Westelijke Mijnstreek voor de periode 2009-2020
De regio Westelijke Mijnstreek legt de focus op:
* . Hoogtechnologische bedrijvigheid als economische motor;
* . De transformatie van de woningvoorraad,de versterking van het Zuid-Limburgse landschap en sport als motoren voor het woon- en leefklimaat.
Door het ontbreken van extra kwaliteiten in het woon- en leefklimaat en de afname van de beroepsbevolking, is het gangbare economische groeimodel dat uitgaat van een zo hoog mogelijke economische groei en een zo hoog mogelijk consumptief gedrag geen realistische optie voor de regio. Het streven naar een duurzame economische groei met behoud van sociale en ecologische waarden,
is volgens de Sociaal Economische Raad actueler dan ooit. Vanuit het gegeven dat er een autonome afname is van de beroepsbevolking, moet vooral in de sectoren met een vliegwielfunctie voldoende gekwalificeerd personeel voorhanden zijn.
De compromisloze keuze voor het landschap leidt tot het principe dat het landschap minimaal dezelfde omvang behoudt en dat woningbouw en bedrijvenontwikkelingen binnen het bestaande bebouwde gebied moeten blijven. Het principe heeft een ‘hardheidsclausule’ die ruimte geeft aan de uitzondering, als sprake is van een ontwikkeling van essentieel belang voor de realisatie van de speerpunten.
De krimp, in combinatie met een sterke vergrijzing, heeft tot gevolg dat er zelfs bij een stabiliserende (CBS) dan wel licht afnemende werkgelegenheid (ETIL 2006), een tekort ontstaat aan personeel. Met als gevaar, extra remmende effecten op de economie en werkgelegenheid. Wij moeten in de komende periode onorthodoxe maatregelen nemen om het aanbod van geschikt personeel te vergroten. Op langere termijn zijn er doorgroeimogelijkheden voor de campus ten noorden van het Chemelotterrein. De concept ontwikkelingsvisie A2-zone maakt duidelijk dat hier kansen liggen voor een samenhangende ontwikkeling van hoogwaardige bedrijvigheid, natuur, landbouw en energievoorzieningen, zoals een ondergrondse energiecentrale. En dat in samenhang met de geplande verbreding van de A2 en de ontwikkeling van Bramert-Noord als laatste grote locatie voor kwalitatief hoogwaardige woningbouw in de regio. Bramert Noord is een toplocatie vanwege de zeer extensieve verkaveling en de verweving met het omliggende landschap.
Het regionale kwalitatief woningmarktonderzoek dat momenteel uitgevoerd wordt biedt uiterlijk halverwege 2009 meer inzicht in de woonwensen van huidige en mogelijk toekomstige bewoners.
Ontwikkelopdracht 1: Integrale gebiedsontwikkeling Graetheide en omgeving
Deze ontwikkelopdracht is gericht op samenhangende besluitvorming over:
* de mogelijke ontwikkeling van de R&B campus Chemelot buiten het Chemelotterrein op (middel)lange termijn, inclusief hoogtechnologische bedrijvigheid als uitvloeisel van deze campus. Dit kan uiteraard niet los gezien worden van de huidige ontwikkeling van de R&B campus;
* „de ontwikkeling van robuuste ecologische verbindingen tussen Limbrichterbos en de Landgraaf-Heksenberg via Graetheide met het Maasgebied, inclusief een breed ecoduct over de A2 waarmee een schakel wordt gevormd in de groenblauwe oost-westverbinding en een versterking vorm van landschap en recreatieve verbindingen;
* de ontwikkeling van een woonmilieu (Bramert-Noord) dat uniek is op de schaal van Zuid-Limburg en zich kan ontwikkelen tot een excellent woonmilieu met grote aantrekkingskracht op mensen van buiten Limburg. Bijvoorbeeld de kenniswerkers die nodig zijn voor de ontwikkeling van de hoogwaardige bedrijvigheid in de Zuid-Limburg;
* het bieden van ruimte voor (onbebouwde) agrarische functies en grootschalige, extensieve functies ten behoeve van de opwekking van duurzame energie. Gedacht wordt aan het OPAC-initiatief voor ondergrondse energieopslag (mede afhankelijk van de resultaten van de verkenning naar nut/noodzaak en economische haalbaarheid) of aan de kweek van algen die het mogelijk maken om de restwarmte van het Chemelotcomplex om te zetten in duurzame energie voor industrieel en/of particulier gebruik;. de structurele verbreding van de A2 in een vorm die aansluit op de ruimtelijke kwaliteiten binnen de integrale gebiedsontwikkeling.
De ruimtelijk oriëntatie van deze ontwikkelopdracht omvat niet alleen het Graetheide-terrein en de aangrenzende terreinen ten noorden en zuiden hiervan, maar ook het De Lexhy terrein oostelijk van de A2 (tussen Urmonderbaan en Bergerweg).
Rapport “Werk in uitvoering. Een aanzet tot businesscases” van Ecorys
Graetheide is een gebied gelegen direct ten noordwesten van Chemelot aan de andere zijde van de A2. Het gebied is in eigendom van DSM en is in gebruik als landbouwgrond. In de structuurvisie (POL) wordt Graetheide echter aangeduid als bedrijventerrein met het oog op mogelijke uitbreiding van Chemelot. Door diverse partijen wordt momenteel bezien in hoeverre de reservering van Graetheide ten aanzien van industrie gehandhaafd moet worden. Zo wordt er gesproken over een groenblauwe invulling (of ten minste een ecologische verbindingszone), ruimte voor een energiecluster (mogelijk OPAC of in
combinatie met OPAC), wonen in het groen en zo verder. De verschillen zijn echter minder groot dan dat op het eerste gezicht lijkt. Zo lijken alle partijen het erover eens dat een ecologische verbindingszone mogelijk moet zijn. Allen beseffen dat bedrijvigheid (gekoppeld aan energie) ingebed zou moeten worden in de aanwezige groene waarden. Vanuit Chemelot/DSM is aangegeven dat men ervan uitgaat dat een belangrijk deel van het terrein beschikbaar blijft als overloopgebied vanuit Chemelot. Hierbij wil men rekening houden met de groene waarden die door anderen in het gebied gewenst zijn. Bedrijven in het groen, zonder een groot-industriele uitstraling, is de wens vanuit Chemelot. Een groenblauwe ecologische verbindingszone aan de noordzijde is bespreekbaar.
De andere zijde van Chemelot raakt aan de kern van Geleen. Als zodanig hebben ontwikkelingen op Chemelot direct invloed op de leefbaarheid in de nabijgelegen woonwijken. Afstemming op dit punt is wenselijk. Daarnaast is het ook van belang om een relatie te leggen met de (externe) veiligheidsvisie. Vanuit de visie is aangegeven het gebied direct ten noorden van Chemelot (de Lexy) te betrekken in de discussie en de mogelijkheden te bezien om eventuele uitbreidingen van Chemelot aldaar te positioneren. Op deze wijze kan Graetheide meer monofunctioneel worden ingericht. In deze overweging spelen ook ruimtelijkplanologische elementen een rol. In eerste gesprekken met DSM en Chemelot bleek weinig draagvlak te bestaan voor uitbreiding op de Lexy. Keuzes met betrekking tot Graetheide dienen in samenhang beschouwd te worden. Des te meer opdat verbreding van de A2 het gebied doorsnijdt en derhalve in termen van ecoducten een directe relatie heeft met de concrete invulling van het gebied.
Projecten:
Plan Integrale gebiedsontwikkeling Graetheide e.o. (trekker Chemelot)
Ecoduct over A2 bij Graetheide (trekker RWS)
Bramert-noord tot aan de Bergerweg en vanaf de Bergerweg laten groeien
Archipunctuur Berg, Obbicht, Grevenbicht (lokale verbeteringen)
Integrale ontwikkelingsvisie A2-zone Maasbracht-Beek van Atelier Quadrant
Punten uit het verhaal die betrekking hebben op Graetheide
* Nieuwe spoorlijn Nedcar-haven (bij Holtum over de A2) en opruimen spoor door Born
* Windmolens alleen in een industriële omgeving (Chemelot, haven Born)
* Grote bospercelen en beken rond Nedcar
* Laanbeplanting langs Bergerweg
* Fiets/wandelroutes vanuit Sittard en Geleen naar Berg, Obbicht en Grevenbicht en met aan het einde kleinschalige verbeterprojecten (pleintje, horeca)
* De A2 tussen Born en Chemelot wordt verdiept aangelegd en er komen twee grote ecopassages overheen; een bij Graetheide (100 m breed) en een bij de Bergerweg.
* Ten westen van de A2 (Graetheide ) wordt een bos aangelegd; de Oude Postbaan wordt een boslaan
* De westkant van het Graetheideterrein is voor de OPAC en voor duurzame landbouw.
* Chemelot kan uitbreiden op de Lexhy en verder noordelijk (zelfs noordelijk van de Bergerweg.
* Bramert-noord gaat tot de Bergerweg en is gericht naar de Bergerweg.
* Tussen Sittard en A2 agrarisch-recreatief gebied met bv een golfbaan.
* Steenberg Maurits wordt toeristische attractie.
Rapport “Groene waarden” van de Gebiedscommissie WM
Het rapport gaat uit van twee ecologische verbindingen in oost-west richting in het Graetheidegebied.
1. Roode beek-Limbrichterbos-Grasbroek-ecopassage A2-bron Kingbeek-Maas
2. Geleenbeek/Absbroek-Middengebied-Landgraaf-Hof van Limburg-langs Urmonderbaan en A2 naar Graetheide.
De volgende projecten moeten hier invulling aan geven.
* Landgraaf (68 ha)
* Integraal Project Land van Swentibold (550 ha) Blijft landbouw, maar met meer aandacht voor natuur en recreatie.
* Ontwikkeling Graetheide (60 ha). Ecologische verbinding.
* Integraal project Cultuurlandschap tussen Maas en Kanaal
* Ecopassage Graetheide/Julianakanaal
Van deze projecten is inhoudelijk nog niets bekend. Het nadenken erover moet nog beginnen.