Overzicht ernstige incidenten 2014-2022

Zwavelzuurfabriek Fibrant (28-1-2022). Door een lekkende afsluiter kwam er een grote hoeveelheid oleum (geconcentreerd zwavelzuur) vrij. Een medewerker raakte gewond. Details zijn niet bekend gemaakt. Op 24-6-2022 was er in dezelfde fabriek een probleem met een veiligeheidsventiel. Hierdoor verspreidde zich oleum en zwaveltrioxyde in de omgeving. 

Acrylonitrilfabriek Anqore (4-6-2021). Een kapotte stoomafsluiter leidde tot een verstoring in een destillatiekolom, waardoor een gasmengsel met giftig acrylonitril en blauwzuur via een schoorsteen afgeblazen werd. Gedurende 3 uur werd 14 ton giftig gas op een hoogte van 65 meter geloosd. Volgens de instructies had de fabriek binnen 10 minuten gestopt moeten worden, maar dat is dus niet gebeurd. De operators wisten niet hoeveel giftige stoffen de lucht in gingen omdat er geen meetsysteem in de schoorsteen zit. Na een uur was de afsluiter gerepareerd, maar de operators hadden niet door dat de destillatiekolom een paar uur nodig had om weer naar behoren te werken. De OvV concludeert dat de training en ervaring van de operators beperkt is. Anqore zelf vindt nu dat er een beveiliging moet komen zodat de fabriek automatisch gestopt wordt. 

Rubberfabriek Arlanxeo (21-9-2020). Na een alarmmelding is per ongeluk een verkeerde klep geopend. Een grote hoeveelheid hexaan en propeen komt in de lucht. Na 1,5 uur was het lek gedicht. Het treinverkeer is stilgelegd en de A2 en A76 zijn tijdelijk afgesloten. Meer informatie is niet bekend. 

Rubberfabriek Arlanxeo (17-5-2020). In een afvoerleiding waarin zich veel rubberkruim verzameld had is brand ontstaan die zich uitbreidde naar de eindverwerking van de fabriek. Bij het ontwerp is er geen rekening mee gehouden dat zich hier rubberkruim zou ophopen en bij het onderhoud is dat niet ontdekt. Er zijn een aantal maatregelen genomen om herhaling te voorkomen. 

Salpeterzuurfabriek OCI (3-8-2019). Een lekzuurtank raakte overvuld en was te zwak geconstrueerd om de druk van de vloeistof te weerstaan. Een beveiliging voor te hoge druk was niet aanwezig, zodat de tank openscheurde. Een gele wolk van salpeterzuur en stikstofoxyden verspreidde zich gedurende een uur in de omgeving. De oorzaak lag behalve in het foute ontwerp in fouten die gemaakt werden bij het instellen van afsluiters. Chemelot bood excuses aan.

Naftakraker 4 Sabic (9-5-2019). Bij het testen van een afsluiter door een operator is 180 ton hete olie uitgestroomd. Bij de voorbereiding en communicatie over de werkzaamheden werden grote fouten gemaakt. De afsluiter was niet gemarkeerd op de technische tekeningen van het systeem en was ter plekke niet gemarkeerd als afwijkend. De operators waren niet op de hoogte van het afwijkende type waardoor de operator dacht dat de  afsluiter dicht was. Toen hij de afdekplaat van de afsluiter schroefde, spoot de olie onder hoge druk uit de afsluiter. Pas na 38 uur kon men dit stoppen. Sabic heeft maatregelen genomen om de instructies voor de operators in dit soort gevallen te verbeteren. De OvV heeft in verband met corona het incident niet uitvoerig onderzocht.  De rechtbank in Den Bosch veroordeelde Sabic tot een boete van 10 miljoen Euro voor dit en drie andere ongelukken.

Melaminefabriek OCI (31-5-2018). Gedurende 2 uur ontsnapte 400 kg ammoniak uit een condensatiekolom. De operators hadden niet door dat het mis ging en moesten door mensen uit een naburige fabriek gewaarschuwd worden. De OvV heeft vastgesteld dat de aanwezige ploeg niet bekend was met de minimale proceseisen (temperaturen, concentraties en druk) waaraan de fabriek moet voldoen om veilig te kunnen opstarten. Dit kwam door tekorten in de opleiding van de operators.  De begeleiding van de operator (die voor de eerste keer deze kolom opstarte) schoot tekort. Ook waren de werkinstructies niet in orde.

Borealis Plastomers (24-8-2017). Ten gevolge van een lekkage in de las van een tubelure is hexaan ontsnapt en is brand ontstaan. De oorzaak van de lekkage ligt in roest en slecht onderhoud. Bij het repareren ging het goed mis en ontstond er een grotere lekkage en brand. Dit ongeluk kwam in 2023 voor de rechtbank omdat de melding aan de overheid onjuist was, maar het bedrijf is vrijgesproken. 

Naftakraker 3 Sabic (28-12-2016), Een operator opende de afsluiter in een afvoerleiding waardoor brandbare stoffen uitstroomden en er brand ontstond. De gevolgen: een dode en een zwaar gewonde. Voor het openen van de afsluiter had eerst een andere dichtgezet moeten worden. De oorzaken waren volgens de OvV lekkende of niet goed gesloten afsluiters en een verstopte afvoerleiding. De OvV wijt dit aan onvoldoende onderhoud, het niet volgen van de werkinstructies en onvoldoende zicht op de procesomstandigheden. Ook was er te weinig inzicht in de risico’s. Sabic had niet in de gaten dat de afsluiters belangrijk waren voor de veiligheid en daar in de instructies niet op gewezen. Ook is de werking van de afsluiters niet regelmatig gecontroleerd. Er waren al vaker problemen met vervuilde afsluiters opgetreden, maar dat had niet tot maatregelen geleid. De rechtbank in Den Bosch veroordeelde Sabic tot een boete van 10 miljoen Euro voor dit en drie andere ongelukken.

Hoge druk polyetheenfabriek Sabic (22-2-2016). Gedurende 10 uur ontsnapte 8700 kg etheen tijdens de opstartprocedure van een compressor doordat een operator twee afblaasafsluiters vergat te sluiten. De emissie is uiteindelijk ontdekt omdat een operator, die op de fiets naar het werk kwam, meldde dat hij buiten het Chemelotterrein etheen had geroken. De OvV noemt als fouten het niet volgen van de instructies, te weinig inzicht in de risico’s en onvoldoende zicht op de procesomstandigheden. De werkinstructies gingen er van uit dat er geen gevaarlijke situatie mogelijk zou zijn. 

Naftakraker 3 Sabic (18-2-2016). Gedurende 4 dagen ontsnapte 33.400 kg isobutaan door een interne lekkage, veroorzaakt door roest in een warmtewisselaar. Het detectiesysteem dat de lekkage had moeten opmerken was voor reparatie buiten bedrijf. Een meetsysteem aan de rand van Chemelot had de lekkage wel gedetecteerd, maar dat was bij de operators niet bekend. Na twee dagen werd geconstateerd dat er iets mis moest zijn, maar er werd niets aan gedaan. Na vier dagen ontdekte een bedrijf in de buurt dat er veel isibutaan in de lucht zat en toen werd pas ingegrepen. De OvV noemt als probleempunten onvoldoende onderhoud, te weinig aandacht voor risico’s en onjuiste werkinstructies. Bovendien was er in de meetkamer onvoldoende zicht op de procesomstandigheden. De warmtewisselaar was nooit goed op corrosie gecontroleerd. Nadien werd geconstateerd dat 12 andere koelers hetzelfde probleem hadden. De rechtbank in Den Bosch veroordeelde Sabic tot een boete van 10 miljoen Euro voor dit en drie andere ongelukken. 

Caprolactamfabriek Fibrant (2-2-2016). Gedurende 21 uur ontsnapte 6000 kg methaangas doordat een afsluiter bij het opstarten niet in de goede stand was gezet. De operators hadden niets in de gaten. Ze werden door een naburige fabriek gewaarschuwd omdat het daar stonk. Als oorzaken noemt de OvV problemen met de instructies, niet goed inschatten van het risico en te weinig zicht op de procesomstandigheden. 

Ammoniakfabriek 3 OCI (5-11-2015). Bij de opstart van de fabriek werd een hete stoomketel met een isolatiedeken afgedekt omdat er in de buurt nog gewerkt werd. De temperatuur in de ketel liep daardoor op tot 900 graden waardoor de ketel scheurde. Daardoor brak een leiding naar de reactor af. Er kwam gas vrij en er ontstond brand. Een maand eerder was er ook al een lek in de stoomketel geweest. De rechtbank in Den Bosch veroordeelde in 2023 OCI tot een boete van 360.000 Euro voor dit ongeluk. 

Kunstmestfabriek OCI (30-9-2015) Een transportband in de kelder van de fabriek ging in brand, vermoedelijk door slecht onderhoud. De brand werd snel groter waardoor uit voorzorg fabrieken in de buurt gestopt werden. Er mochten ook geen mensen meer het terrein op en er was veel brandweer aanwezig.

Naftatank Sabic (1-7-2015). Sinds de bouw van een tank 50 jaar eerder was bekend dat het deksel op de tank niet goed afsloot. Het leidde regelmatig tot stank in de omgeving. De leverancier van de tank vond in 2009 dat reparatie noodzakelijk was maar Sabic wilde dit uitstellen tot de onderhoudsstop in 2021. Door het hete weer in 2015 was de stank erg groot. Sabic besloot met watersproeiers de stank weg te vangen. Veel water kwam op het dekesel van de tank terecht waardoor dit kantelde en in de tank zakte. Dagenlange stank in de omgeving was het gevolg. De rechtbank in Den Bosch veroordeelde Sabic tot een boete van 10 miljoen Euro voor dit en drie andere ongelukken. 

Acrylonitrilfabriek AnQore (29-5-2015). Blauwzuurgas ontsnapte via het riool omdat een verkeerde afsluiter was dichtgezet. Er werd geen alarm gegeven terwijl dit volgens de instructies verplicht was. Zeven werknemers moesten voor onderzoek naar het ziekenhuis. De rechtbank in Den Bosch veroordeelde in 2023 AnQore tot een boete van 360.000 Euro voor dit ongeluk. 

Bronnen.

Toeval of structureel incidentalisme ?, Crisislab Universiteit Nijmegen 2016

Chemie in samenwerking, OvV juni 2018

Ammoniakemissie OCI Nitrogen, OvV 31 mei 2018

Emissie van acrylonitril en blauwzuur bij AnQore BV, OvV 4 juni 2021

Milieujaarverslagen Chemelot

Website Chemelot 

Rechtbank Den Bosch november 2023